BAE'de Kripto Parayı Nakit Paraya Çevirme: Hukuki Tolerans, Mevzuat Boşlukları ve Pratik Sonuçlar

Birleşik Arap Emirlikleri dijital varlıklar ve blokzincir teknolojileri konusunda küresel düzeyde öncü bir merkez haline gelmiştir. Ancak bankacılık sistemi hâlâ kripto paraların dönüşümünden elde edilen fonları kabul etmemekte, hatta sabit değerli varlıklar olan USDT gibi kriptoları bile reddetmektedir. Bu durum yatırımcıları ve bireysel kullanıcıları banka dışı yollarla kripto paralarını nakde çevirmeye yönlendirmektedir.

Bankaların resmi olarak bu işlemleri desteklememesine rağmen, Dubai başta olmak üzere OTC yani tezgâh üstü işlemler giderek yaygınlaşmaktadır. Bu işlemler belirli yasal çerçevelere riayet edildiği sürece resmi makamlarca tolere edilmekte ve pratikte geçerli bir uygulama haline gelmektedir.

Bu durum, mevcut uygulamaların, yasal sınırlamaların ve potansiyel risklerin sistematik olarak analiz edilmesini gerektirmektedir. Bu çerçevede konu iki ana eksende ele alınabilir:

I. BAE'de Kriptoyu Nakit Paraya Çevirme: Hoşgörü Gösterilen Ancak Kurumsa

ll aşmamış UygulamaII. Yasal Çerçeve ve Kripto Sahipleri Açısından Pratik Sonuçlar

I. BAE'de Kriptoyu Nakit Paraya Çevirme: Hoşgörü Gösterilen Ancak Kurumsallaşmamış Uygulama

A. Gelişen Hukuki Altyapıya Rağmen Bankacılık Erişiminin Sınırlı Olması

Dubai'de kurulan Virtual Assets Regulatory Authority (VARA) ve federal düzeyde yetkili Securities and Commodities Authority (SCA), BAE'nin kripto varlıkları yasal olarak tanıma ve düzenleme konusundaki istekliliğini göstermektedir. Ancak uygulamada bankalar, kripto ile ilişkili işlemleri şüpheli görmeye devam etmekte ve bu tür işlemlere katılmamaktadır.

Bu çekingenlik, 2018 tarihli Federal Kararname No. 20 ve 2019 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı No. 10 kapsamında kara para aklamayla mücadele düzenlemeleri doğrultusunda ortaya çıkmaktadır. Bu düzenlemeler, fonların kaynağının tam olarak izlenebilir olmasını zorunlu kılmaktadır. Hâlihazırda Binance, Kraken veya benzeri platformlardan gelen transferler dahi bankalar tarafından sıklıkla engellenmektedir.

Bu nedenle, birçok kullanıcı OTC işlem yapan şirketler aracılığıyla nakit dönüşümünü gerçekleştirmektedir. Bu işlemler bankalar tarafından yürütülmemekle birlikte belirli kurallara uyulduğu sürece yetkililer tarafından tolere edilmektedir.

B. OTC Piyasasının Yükselişi ve Tipik Kur Düzeyleri

Dubai ve Abu Dhabi'de OTC hizmeti sunan şirket sayısı artmaktadır. Bu firmalar USDT, BTC, ETH gibi kripto paraları Dirhem veya Dolar karşılığında nakde çevirmektedir. Komisyon oranları genellikle %1,5 ila %5 arasında değişmekte olup işlem hacmi ve kimlik doğrulama düzeyine göre farklılaşmaktadır.

Bu işletmeler çoğunlukla Dubai Economic Department (DED) lisansına sahiptir ve faaliyetlerini “IT danışmanlığı” veya “blockchain hizmetleri” adı altında yürütmektedir. Ancak yalnızca birkaçı tam VARA lisansına sahiptir.

50.000 AED üzerindeki işlemlerde kaynak belgeleri sunulması talep edilmektedir. Cüzdan ekran görüntüleri, platform geçmişi ve işlem detayları bu kapsamda istenen belgeler arasındadır. Bu uygulama, şüpheli işlemlerle ilgili Bakanlar Kurulu Kararı No. 10’un 5. Maddesi ile uyumludur.

II. Yasal Çerçeve ve Kripto Sahipleri Açısından Pratik Sonuçlar

A. Yasal Sınırlamalarla Birlikte Toleranslı Bir Ortam

Mevcut yasal düzenlemeler, kripto paraların nakde çevrilmesini doğrudan yasaklamamaktadır. Ancak bu işlemlerin kripto varlık hizmet sağlayıcısı (VASP) lisansına sahip olmayan firmalarca sürekli ve ticari amaçla gerçekleştirilmesi, Federal Kanun No. 34/2021 uyarınca izinsiz finansal faaliyet olarak değerlendirilebilir.

VARA düzenlemeleri, bu alanda hizmet sunmak isteyen şirketlerin KYC ve AML kurallarına uymasını şart koşmaktadır. Aksi hâlde, yetkisiz hizmet sunumu ve vergi kaçakçılığı riski ortaya çıkmaktadır.

Vergilendirme açısından, Federal Tax Authority (FTA) henüz kripto para kazançlarının vergilendirilmesine ilişkin net bir tutum sergilememiştir. Ancak şu anda Federal Kanun No. 8/2017 uyarınca finansal araçlara KDV uygulanmadığı ve gelir vergisi de bulunmadığı için, sabit kripto varlıklardan (örneğin USDT) elde edilen kazançların bankalar aracılığıyla fiat paraya dönüştürülmediği sürece vergilendirilmediği varsayılmaktadır.

B. Pratik Riskler ve Hukuki Güvenceler: Avukatlık Desteğinin Önemi

Bu alandaki işlemler resmi olarak yasaklanmamış olsa da dolandırıcılık, sahte banknotlar ve işlem sonrasında geri dönüş gibi çeşitli pratik riskler mevcuttur. Bu nedenle işlem yapılırken dikkatli olunmalıdır:

• OTC operatörlerinin DED lisansı mutlaka kontrol edilmelidir

• VARA lisanslı firmalar tercih edilmelidir

• İşlemler için yazılı sözleşmeler, cüzdan hash bilgileri ve fatura gibi belgeler istenmelidir

• KYC yapılmayan halka açık yerlerde işlem yapılmamalıdır

Yatırımcıların haklarını korumak ve olası zararlardan kaçınmak için, yerel bir avukatın sürece dâhil edilmesi önerilmektedir. Nextcap, yerli hukuk ortaklarıyla birlikte yasal geçerliliği olan, şeffaf ve güvenli işlemler için danışmanlık hizmeti sunmaktadır.

Akram Cheik, Avukat